MEB Hukuk Müşavirliği İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğüne tereddüt edilen hususlar konulu 11.01.2016 tarih ve 70693175/45,02/305433 sayılı yazısında;
1-Mahkemenin iptal kararının idari işlemlerin aksine, zaman bakımından geriye yürüyerek, etki yaratığını ve idari davaya konu edilen idari işlemi tesis edildiği (yapıldığı) tarihten itibaren ortadan kaldırarak, İdari işlemden önceki hukukî durumun geri gelmesini sağladığını,
2-İdari yargı yerlerince verilen iptal kararlarının, davaya konu idari işlem üzerinde, davaya konu idari işlemle, ona bağlı olarak tesis edilen diğer işlemlerin yapıldıkları tarihten geçerli olarak ortadan kaldırıldığını,
3-İptal edilen idari işlemin tesisinden önceki hukuki durumun devamının sağlanması, gerektiğini ifade ederek, iptal edilen işlem hukuka uygun yapılmış olsa idi, davacının statüsü ne olacak idiyse aynı sonucu doğuracak işlemin tesis edilmesinin hukuka uygun olacağı görüşünde bulunmuştur.
Bu görüş yazısından anlaşılan,İdari Mahkemece iptal kararı verilen okul müdürleri hakkında “Görev Süreleri Uzatılacak Eğitim Kurumu Müdürleri Değerlendirme Formu” gereğince yapılan değerlendirme işleminin hukuka uygun yapılmadığından mahkemenin iptal kararına istinaden bir idari işlem yapılamayacağı ve görev süresi uzatılan okul müdürleri gibi işlem tesis edilmesi gerekmektedir. Diğer bir değişle, idari mahkemenin vermiş olduğu yürütmenin durdurulması veya iptali yönündeki kararın idareye tebliğ tarihini takip eden 30 gün içerisinde okul müdürlerini eski görevlerine iade etmek durumundadır.
Anayasa ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü kanunun belirtilen Hukukun temel ilkelerine dayandırılan Hukuk Müşavirliğinin bu görüş yazısı doğrultusunda, İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü gereğini en kısa zamanda umarım uygular.20.01.2016
Mehmet AĞIRSOY
Eğitimci
EK:Hukuk Müşavirliğinin yazısı
Sayı Î 70693175/45,02/305433
K<w«ı: Tereddüt© Düşülen Hususlar
11.01.2016
İNSAN KAYNAKLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜNE
Hgı: 04/01/2016 tarihli ve 41289672/45.02/33195 say ılı yazınız.
İlgi yazı ve ekleri incelenmiştir.
Anayasanın 138 inci maddesinde, "Yasama ve yürütme organları ile idare, mahkeme
kararlarına uymak zorundadır; bu organlar ve idare mahkeme kararlarını hiçbir suretle
değiştiremez ve bunların yerine getirilmesini gcciktiremcz." denilmekle, 2577 »ayılı İdari
Yargılama Usulü Kanununun 28 inci maddesinde de, Danıştay, bölge idare mahkemeleri,
idare ve vergi mahkemelerinin » a sa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının
icaplarına göre idarenin gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecbur
olduğu ve bu sürenin hiçbir şekilde karann idareye tebliğinden başlayarak otuz günü
geçemeyeceği düzenlenmiştir.
İptal kararlan hukuka aykın olarak nitelendirilen dava konusu idari işlemi geçmişe
etkili (şamil) olarak, yani yapıldığı tarih itibariyle hukuk düzeninden çıkarılmasının sağlar.
Başka bir anlatımla da, iptal karan ile idari işlemi hiç yapılmamış, hiç doğmamış hale
getirilir, İdari işlemin yapıldığı tarih itibariyle hukuk düzeninden kalkması, iptal karan ile
birlikte kendiliğinden olmakta ise de; davacının dava açmakla amaçladığı sonuç, her zaman,
idari işlemin iptal edilmesiyle sağJanamayabilir. *
iptal kararlan, önce de söylediğimiz gibi, idari işlemlerin aksine, zaman bakımından
geriye yürüyerek, etki yaratırlar. İdari davaya konu edilen idari işlemi tesis edildiği
(yapıldığı) tarihten itibaren ortadan kaldırarak, İdari işlemden önceki hukukî dununun geri
gelmesini sağlarlar
Danıştay Üçüncü Dairesinin 2.12.1975 gün ve 579 sayılı kararında da "iptal karan,
yalnızca dava konusu edilen idari işlem üzerinde etki yaratmaz; ona bağlı olarak tesis edilen
diğer işlemleri de yapıldıklan tarihten itibaren ortadan kaldırarak tesis edilmemiş hale
getirir." denilmekledir. Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulunun 30.9.1994 gün ve E.
1993/247, K, 1994/559 sayılı karan “Çünkü sakat bir idari işlemin hukuk düzenine girmesi
ile hukuka aykın bir durum doğar. Bu dununun giderilebilmesi için iptal karan hukuken
sakat idari işlemi geriye yürür biçimde ortadan kaldırır ve hukuka aykın işlem yapılmasından
önceki duruma dönülür.” denilmektedir.
Bu açıklamalardan, idari yargı yerlerince verilen iptal kararlarının, davaya konu idari
işlem üzerinde, biri, davaya konu idari işlemle ona bağlı olarak tesis edilen diğer işlemlerin
yapıldıkları tarihten geçerli olarak ortadan kaldırılması; diğeri, bu işlemlerin tesisinden
önceki hukuki durumun geri gelmesinin; hatta, Danıştay Birinci Dairesinin 27.2.2003 gün ve
n;20Ö3/14,K:2003/25 sayılı kararında söylendiği üzere, iptal edilen idari işlemin tesisinden öncekî hukuki durumun devamının sağlanması; boylece, hukuk düzeninin hiç bozulmamış
hale getirilmesi olmak üzere iki tür etkisi olduğu anlaşılmaktadır.
Bazı durumlarda idare mahkeme kararlarının uygulanması zımnında işlem tesis etme imkanını bulmayabilir.İdare hukukunda "fiili" ve "hukuki" imkansızlıklar diye adlandırılan bu durumlar dışında idarenin,iptal edilen işlem nedeniyle oluşan aykırılığı gidrmek..
ın i.slem veya işlemler tesis etmesi bir zorunluluktur.
Somut olay ile ilgili olarak, dava konusu izlemin konu unsurunu oluşturan müdür
>revi mevcut olduğundan ve İdare tarafından müdür görevlendirmeleri de yapıldığından
;rhangi bir fiili ve hukuki imkansızlıktan söz edilemeyeceği açıktır. Bu bağlamda yukarıda
ıpılan açıklamalar ve yargı kararlan göz önüne alındığında iptal edilen işlem hukukd uygun
tpılmış olsa idi, davacının statüsü ne olacak idiyse aynı sonucu doğuracak işlemin tesis
lilmesinin hukuka uygun olacağı değerlendirilmektedir.
Bilgilerinize arz ederim.
Hayati CANKALOĞLU
1. Hukuk Müşaviri
www.kamudan.com / ÖZEL
Güncelleme Tarihi: 21 Ocak 2016, 00:00
www.kamudan.com / ÖZEL
Meb Hukuk Müşaviri Hukukun temel ilkelerini bile bilmiyor, zira bu görüşten sonra tekrar eskiye döndü. Göze girerek yeni seçimde vekil adayı olacak galiba.