Türkiye’deki giderek derinleşen ekonomik ve siyasi istikrarsızlık yıllardır süregelen yoksullaşmayı daha da hızlandırıyor. Dört kişilik bir ailenin, açlık sınırı mayıs ayında 2 bin 35 liraya kadar yükselirken, yoksulluk sınırı 7 bin 681 lira olarak gerçekleşti.
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Ar-Ge Birimi’nin, dört kişilik bir ailenin dengeli ve sağlıklı beslenebilmesi için tüketmesi gereken gıda miktarlarını esas alarak belirlediği açlık sınırı ile diğer ihtiyaçlarını yoksunluk hissi duymadan karşılayabilmesi için yapması gereken gıda dışındaki harcamaları esas alarak hesapladığı yoksulluk sınırı araştırmasının bu yıl mayıs ayına ilişkin sonuçları açıklandı.
Buna göre açlık sınırı mayısta bir önceki aya göre 27,7 lira artarak 2 bin 35 lira olurken, gıda dışındaki ihtiyaçlar için yapılması gereken harcama ise 93 liralık artışla 5 bin 647 lira düzeyine çıktı. Gıda ve gıda dışı ihtiyaçların insan onuruna yaraşır bir şekilde ve yoksunluk hissi çekilmeden karşılanabilmesi için gereken toplam harcama tutarını gösteren yoksulluk sınırı ise 121 liralık artışla 7 bin 681 lira oldu.
- açlık sınırı bir önceki yüzde 1,38, gıda dışı harcamalar yüzde 1,67, yoksulluk sınırı da yüzde 1,6 oranında artış kaydetti. 2018 yılının ilk beş aylık döneminde açlık sınırı yüzde 8,31, gıda dışı harcamalar yüzde 6,1 ve yoksulluk sınırı da yüzde 6,68 oranında artış gösterdi. Son bir yıllık dönemde ise açlık sınırı yüzde 18,83, gıda dışı harcamalar yüzde 12,47, yoksulluk sınırı da 14,09 oranında artış kaydetti.
GIDA HARCAMALARI
Dört kişilik bir ailenin gıda yoksulluğu sınırının mayıs ayında yüzde 1,38 oranında artışla 2 bin 35 liraya yükselmesinde, et, yumurta, ekmek, yağ gibi besin gruplarında yaşanan yüksek oranlı fiyat artışları belirleyici oldu.
|
DENGELİ VE BESLENME İÇİN YAPILMASI GEREKEN GIDA HARCAMASI (GIDA YOKSULLUĞU SINIRI-TL) |
|||||||
|
2017 |
2018 |
Değişim(%) |
|||||
|
Mayıs |
Aralık |
Nisan |
Mayıs |
Bir önceki aya göre |
Aralık 2017’ye göre |
Yıllık |
|
|
Et |
535,4 |
560,3 |
620,7 |
634,6 |
2,24 |
13,26 |
18,53 |
|
Yumurta |
21,3 |
34,2 |
24,3 |
25,1 |
3,29 |
-26,61 |
17,84 |
|
Kuru Bakliyat |
60,2 |
58,8 |
52,9 |
53,2 |
0,57 |
-9,52 |
-11,63 |
|
Süt-Yoğurt |
199,6 |
315,5 |
344,4 |
344,4 |
0,00 |
9,16 |
72,55 |
|
Peynir |
66,1 |
84,1 |
93,8 |
93,8 |
0,00 |
11,53 |
41,91 |
|
Patates |
52,5 |
52,8 |
64,2 |
64,9 |
1,09 |
22,92 |
23,62 |
|
Kuru Soğan |
18,2 |
7,7 |
8,5 |
8,5 |
0,00 |
10,39 |
-53,30 |
|
Taze Meyve |
196,9 |
141,5 |
177,5 |
174,2 |
-1,86 |
23,11 |
-11,53 |
|
Taze Sebze |
111,7 |
142,4 |
102,3 |
103,0 |
0,68 |
-27,67 |
-7,79 |
|
Ekmek |
179,0 |
197,8 |
219,4 |
236,6 |
7,84 |
19,62 |
32,18 |
|
Pirinç-Bulgur |
43,5 |
51,3 |
58,0 |
57,8 |
-0,34 |
12,67 |
32,87 |
|
Un |
28,8 |
24,7 |
28,8 |
28,8 |
0,00 |
16,60 |
0,00 |
|
Makarna-Şehriye |
23,1 |
23,5 |
27,8 |
27,3 |
-1,80 |
16,17 |
18,18 |
|
Yağ |
39,3 |
40,6 |
39,5 |
40,7 |
3,04 |
0,25 |
3,56 |
|
Şeker |
28,8 |
30,3 |
33,5 |
33,5 |
0,00 |
10,56 |
16,32 |
|
Reçel- Bal v.b |
65,4 |
69,7 |
68,0 |
68,0 |
0,00 |
-2,44 |
3,98 |
|
Zeytin |
42,6 |
43,6 |
43,6 |
40,6 |
-6,88 |
-6,88 |
-4,69 |
|
AÇLIK SINIRI |
1712,4 |
1.878,8 |
2.007,2 |
2034,9 |
1,38 |
8,31 |
18,83 |
Ankara’da en fazla alışveriş yapılan pazar ve marketlerden derlenen fiyatlara göre mayıs ayında et (kırmızı et, tavuk ve balık) için yapılması gereken harcama tutarı, bir önceki aya göre yüzde 2,24 oranında artarak 634,6 liraya kadar yükseldi. Yumurta harcamaları yüzde 3,29 oranında artarak 25,1 liraya, kuru bakliyat harcamaları yüzde 0,57 artarak 53,2 liraya çıktı.
Nisan ayına göre değişmeyen süt-yoğurt harcamaları 344 lirada, peynir harcamaları da 93,8 lirada, kuru soğan harcamaları 8,5 lirada kaldı kaldı, patates harcamaları 65 liraya çıktı. Mayısta, taze meyve harcamaları yüzde 1,86 azalarak 174 liraya inerken taze sebze harcamaları ise yüzde 0,68 oranında artarak 103 liraya yükseldi. Ramazan nedeniyle pide fiyatlarına gizli zam yapılmasının etkisiyle ekmek harcamalarının yüzde 7,8 oranında artarak 237 liraya tırmandığı mayıs ayında, pirinç-bulgur harcamaları yüzde 0,34 oranında azalarak 57 liraya indi, un harcamaları değişmedi ve 28,8 lirada kaldı. Makarna-şehriye harcamaları yüzde 1,8 gerileyerek 27,3 liraya indi. Katı ve sıvı yağlar için yapılan harcamalar yüzde 3 zamlanarak 40,7 liraya çıkarken, şeker harcamaları 33,5 lirada, bal-reçel ve benzeri maddelere yönelik harcamalar 68 lirada kaldı, zeytin harcamaları da 40,6 liraya indi.
Hesaplamalar, çalışan yetişkin bir erkek için günlük 3.500, yetişkin bir kadın için 2.800, çocuk için 2.100 kalori, bir genç için de 3.780 kalori gereksinimi dikkate alınarak yapıldı. Buna göre mayısta açlık sınırı yetişkin bir erkek için 585 lira, yetişkin bir kadın için 468 lira, çocuk için 351 lira ve genç için de 632 lira oldu.
GIDA DIŞI HARCAMALAR
Diğer açlık ve yoksulluk sınırı araştırmalarından farklı olarak, yoksulluk sınırının belirlenmesinde gıda dışı harcamaların fiyat artışları da esas alınarak yapılan araştırmaya göre, dört kişilik bir ailenin yoksunluk hissi duymadan gıda dışındaki gereksinimlerini karşılayabilmesi için gereken harcama tutar mayısta, nisana göre yüzde 1,67 oranında arttı ve 5 bin 654 liraya yükseldi.
|
YOKSULLUK SINIRI (TL) |
||||||||
|
2017 |
2018 |
Değişim(%) |
||||||
|
Mayıs |
Aralık |
Nisan |
Mayıs |
Bir önceki aya göre |
Aralık 2017’ye göre |
Yıllık |
||
|
Gıda Yoksulluğu (Açlık) Sınırı |
1.712,4 |
1.878,8 |
2007,2 |
2.034,9 |
1,38 |
8,31 |
18,83 |
|
|
Yetişkin Erkek (19-65 Yaş) |
492,1 |
539,9 |
576,8 |
584,8 |
||||
|
Yetişkin Kadın (19-65 Yaş) |
393,7 |
431,9 |
461,4 |
467,8 |
||||
|
Çocuk |
295,2 |
323,9 |
346,1 |
350,9 |
||||
|
Genç |
531,4 |
583,1 |
622,9 |
631,5 |
||||
|
Gıda dışı harcamalar |
5.020,4 |
5.321,9 |
5.553,5 |
5.646,5 |
1,67 |
6,10 |
12,47 |
|
|
Alkollü içecekler ve tütün |
367,1 |
368,8 |
370,4 |
370,9 |
0,13 |
0,57 |
1,04 |
|
|
Giyim ve ayakkabı |
474,6 |
499,0 |
501,7 |
527,9 |
5,22 |
5,79 |
11,23 |
|
|
Barınma |
944,0 |
994,0 |
1.040,3 |
1.050,2 |
0,95 |
5,65 |
11,25 |
|
|
Ev eşyası |
489,5 |
531,5 |
567,2 |
572,1 |
0,86 |
7,64 |
16,87 |
|
|
Sağlık |
176,2 |
179,7 |
193,3 |
193,9 |
0,31 |
7,90 |
10,05 |
|
|
Ulaştırma |
1.064,3 |
1.177,7 |
1.248,5 |
1.277,4 |
2,31 |
8,47 |
20,02 |
|
|
Haberleşme |
254,8 |
255,2 |
253,3 |
254,2 |
0,36 |
-0,39 |
-0,24 |
|
|
Eğlence ve kültür |
239,2 |
239,6 |
252,6 |
255,7 |
1,23 |
6,72 |
6,90 |
|
|
Eğitim |
168,6 |
181,5 |
185,2 |
187,1 |
1,03 |
3,09 |
10,97 |
|
|
Lokanta ve oteller |
513,9 |
548,0 |
569,9 |
578,1 |
1,44 |
5,49 |
12,49 |
|
|
Çeşitli mal ve hizmetler |
328,3 |
347,1 |
371,2 |
378,8 |
2,05 |
9,13 |
15,38 |
|
|
YOKSULLUK SINIRI |
6.732,8 |
7.200,7 |
7.560,7 |
7.681,4 |
1,60 |
6,68 |
14,09 |
|
Mayısta giyim ve ayakkabı harcamaları 528 liraya yükseldi. Barınma harcamaları bin 50 lira, ev eşyası harcamaları 572 lira, sağlık harcamaları 194 lira, ulaştırma harcamaları bin 277 lira, haberleşme harcamaları 254 lira, eğlence ve kültür harcamaları 256 lira, eğitim harcamaları 187 lira, lokanta ve otel harcamaları 578 lira, diğer mal ve hizmetlerle ilgili harcamalar 379 lira, alkollü içki ve sigara harcamaları ise 371 lira oldu.
Gıda dışı harcamalar, bu yılın ilk beş aylık döneminde yüzde 6,1, son bir yıllık dönemde ise yüzde 12,4 7 oranında arttı. Gıda dışı harcamalar bir yıl önce (Mayıs 2017) 5 bin 20 lira olarak gerçekleşmişti.
YOKSULLUK SINIRI
Dört kişilik bir ailenin insan onuruna yaraşır bir şekilde yaşayabilmesi için yapması gereken zorunlu gıda ile gıda dışı harcamaların toplam tutarını gösteren yoksulluk sınırı ise mayıs ayında yüzde 1,6 oranında artarak 7 bin 560 liradan 7 bin 681 liraya çıktı. Mayısta yoksulluk sınırının yüzde 26,5’ini gıda, yüzde 73,5’ini de gıda dışı harcamalardan oluştu.
Yoksulluk sınırında yılın ilk beş ayında yüzde 6,68 artış yaşandı. Mayıs sonu itibariyle son bir yılda yoksulluk sınırında yaşanan artış ise yüzde 14,09 olarak gerçekleşti. Yoksulluk sınırı geçen yıl mayıs ayında 6 bin 732 lira olarak gerçekleşmişti.
Mehmet BALIK
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu
Genel Başkanı
Güncelleme Tarihi: 07 Haziran 2018, 00:56
