Bazı kurumlarda 15/01/2012 tarihinden sonra ilk defa veya yeniden görev alan personel (kurul başkanı, kurul üyesi, başkan yardımcısı, murakıp ve uzman hariç) hakkında uygulan ücret sistemini belirleyen düzenlemenin iptaline ilişkin talep, talepte bulunan mahkemenin bakmakta olduğu davada uygulanma olanağı bulunmayan bir düzenleme olduğu gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi tarafından reddedildi.
İptali istenen düzenleme
375 sayılı KHK’nın ek 11 inci maddesinin birinci fıkrasının iptali istenen (ç) bendinin iptali istenmişti.
Söz konusu (ç) bendi;
**375 sayılı KHK’ya 666 sayılı KHK ile eklenene ek 11 inci maddenin bir bendi olarak 15/01/2012 tarihinden geçerli olarak yürürlüğe konulmuştu. Bu bent, 6495 sayılı Kanunla yeniden düzenlenmiş ve bu düzenleme 02/08/2013 tarihinde yürürlüğe konulmuştu.
**5018 sayılı Kanuna ekli (III) sayılı Cetvelde sayılan düzenleyici ve denetleyici kurumlar ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun kadro ve pozisyonlarına 15/01/2012 tarihinden sonra ilk defa veya yeniden atanan kurul başkanı, kurul üyesi, başkan yardımcısı, murakıp ve uzman unvanlı meslek personeli dışında kalan personel ile Türk Akreditasyon Kurumu Genel Sekreterliği, Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü Başkanlığı, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı, Türk Standardları Enstitüsü Başkanlığı, kalkınma ajansları ve Mesleki Yeterlilik Kurumu kadro ve pozisyonlarına 15/01/2012 tarihinden sonra ilk defa veya yeniden atanan genel müdür, genel sekreter, genel müdür yardımcısı ve genel sekreter yardımcısı unvanlı personel ile uzman unvanlı meslek personeli dışında kalan personelin mali ve sosyal hak ve yardımlarının, Bakanlar Kurulunca belirlenecek emsali Devlet memurlarına göre belirlenmesini öngörüyor. Bu düzenleme çerçevesinde, Bakanlar Kurulu tarafından kapsamdaki kurumların personelinin emsali personel belirlenmişti.
İptal istemi reddedildi
İptali istenen (ç) bendi kapsamında olduğu değerlendirilerek, mali hakları emsal personele göre belirlenen bir personel tarafından açılan davada, ileri sürülen Anayasaya aykırılık iddiasını ciddi bulan Mahkeme konuyu Anayasa Mahkemesine taşımıştı.
Anayasa Mahkemesi, talepte bulunan mahkemenin bakmakta olduğu davada (ç) bendinin uygulanma olanağı bulunmadığına hükmederek iptal istemini reddetti.
Anayasa Mahkemesinin konuya ilişkin gerekçeli kararında;
**(ç) bendinin, 375 sayılı KHK’ya 666 sayılı KHK ile eklendiği ve 15.1.2012 tarihinden sonra bazı kurumlara ilk defa veya yeniden atananların mali haklarını düzenlediği,
**(ç) bendinin, 6495 sayılı Kanunla değiştirildiği ve iptali istenilen (ç) bendinin 2.8.2013 tarihinde yürürlüğe girdiği,
**(ç) bendinin yürürlüğe girdiği 02/08/2013 tarihinden önce (12.11.2012 tarihinde), Davacının ilgili kuruma atandığı,
**(ç) bendinin, bakılmakta olan davada uygulanacak kural niteliği taşımadığı
şeklindeki değerlendirmeler de yer aldı.
Bu iptal Kararı, 15/01/2012 tarihi ile 02/08/2013 tarihi arasında kalan dönemde, 375 sayılı KHK’nın ek 11 inci maddesi kapsamındaki kurumlarda (ç) bendi kapsamında görev alanların, mali haklarının (ç) bendine göre ve emsal belirlemek suretiyle ödenemeyeceği anlamına geliyor.
Öte yandan, Anayasa Mahkemesinin bu Kararı; üst kurullarda uzman, murakıp, kurul üyesi, kurul başkanı ve başkan yardımcısı olarak görev yapan personelin mali haklarına ilişkin KHK hükümlerinin 15/01/2012 tarihinden geçerli olacak şekilde yeniden düzenleyen Kanun hükmünün, Anayasa mahkemesi tarafından (Anayasa Mahkemesine intikal ettirilmesi halinde) ilgili personel lehine sonuç doğuracak şekilde Karara bağlanacağı umudunu doğurdu.
ANAYASA MAHKEMESİ KARARI
Esas Sayısı : 2016/31
Karar Sayısı : 2016/29
Karar Tarihi : 5.5.2016
R.G.Tarih-Sayı : Tebliğ edildi.
İTİRAZ YOLUNA BAŞVURAN: Ankara 15. İdare Mahkemesi
İTİRAZIN KONUSU: 27.6.1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’ye 11.10.2011 tarihli ve 666 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 1. maddesiyle eklenen ek 11. maddenin birinci fıkrasının, 12.7.2013 tarihli ve 6495 sayılı Kanun’un 73. maddesiyle değiştirilen (ç) bendinin Anayasa’nın 10., 49. ve 55. maddelerine aykırılığı ileri sürülerek iptaline karar verilmesi talebidir.
OLAY: Radyo ve Televizyon Üst Kurulunda (RTÜK) 15.1.2012 tarihinden sonra memur olarak göreve başlayan davacının, bu tarihten önce işe başlayan aynı unvan ve görevdeki kişilerle mali haklarının eşitlenmesi talebiyle yaptığı başvurunun reddi işleminin iptali talebiyle açılan davada, itiraz konusu kuralın Anayasa’ya aykırılık iddiasını ciddi bulan Mahkeme iptali için başvurmuştur.
I- İPTALİ İSTENİLEN KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME KURALI
375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin (KHK) ek 11. maddesinin itiraz konusu kuralın da yer aldığı ilgili bölümleri şöyledir:
“Ek Madde 11- (Ek: 11/10/2011-KHK-666/1 md.)
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra;
...
ç) (Değişik: 12/7/2013-6495/73 md.) (b) ve (c) bentlerinde yer alan idarelerde istihdam edilen personelden anılan bentlerde emsali belirlenmemiş olan personele, ilgili mevzuatı uyarınca ödenen her türlü maaş, aylık, ücret, ek ücret, prim, zam, tazminat, ikramiye, fazla çalışma ücreti, kâr payı ve her ne ad altında olursa olsun yapılan diğer ödemeler ile sosyal hak ve yardımlar kapsamında yapılan bütün ayni ve nakdî ödemelerin bir aylık toplam net tutarı, ilgili kurumun önerisi Devlet Personel Başkanlığının görüşü ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenecek emsali Devlet memuruna ilgili mevzuatında kadrosuna bağlı olarak malî haklar ile sosyal hak ve yardımlar kapsamında yapılması öngörülen ödemelerin bir aylık toplam net tutarını geçemez. Emsal alınacak memur unvanlarının tespitinde, kadro veya pozisyon unvanları ile ifa ettikleri görevler itibarıyla 657 sayılı Kanuna göre girebilecekleri sınıflardaki aynı veya benzer görevlerin aynı veya benzer kadro, unvan veya derecesi dikkate alınır.
...
Diğer mevzuatın bu maddeye aykırı hükümleri uygulanmaz.”
II- İLK İNCELEME
1. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü hükümleri uyarınca yapılan ilk inceleme toplantısında, başvuru kararı ve ekleri, Raportör Volkan HAS tarafından hazırlanan ilk inceleme raporu, itiraz konusu KHK kuralı okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
2. Anayasa’nın 152. ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 40. maddelerine göre, bir davaya bakmakta olan mahkeme, o dava sebebiyle uygulanacak bir kanunun veya kanun hükmünde kararnamenin hükümlerini Anayasa’ya aykırı görmesi hâlinde veya taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık iddiasının ciddi olduğu kanısına varması durumunda, bu hükmün iptali için Anayasa Mahkemesine başvurmaya yetkilidir. Ancak, bu kurallar uyarınca bir mahkemenin Anayasa Mahkemesine başvurabilmesi için, elinde yöntemince açılmış ve mahkemenin görevine giren bir davanın bulunması, iptali istenen kuralın da o davada uygulanacak olması gerekir. Uygulanacak kural ise bakılmakta olan davanın değişik evrelerinde ortaya çıkan sorunların çözümünde veya davayı sonuçlandırmada olumlu ya da olumsuz yönde etki yapacak nitelikte bulunan kurallardır.
3. İtiraz yoluna başvuran Mahkeme, 375 sayılı KHK’ye 11.10.2011 tarihli ve 666 sayılı KHK’nin 1. maddesiyle eklenen ek 11. maddenin birinci fıkrasının, 12.7.2013 tarihli ve 6495 sayılı Kanun’un 73. maddesiyle değiştirilen (ç) bendinin iptalini talep etmiştir. İtiraz konusu bentte, bendin yer aldığı fıkranın (b) ve (c) bentlerinde yer alan idarelerde istihdam edilen personelden anılan bentlerde emsali belirlenmemiş olan personele, ilgili mevzuatı uyarınca ödenen her türlü maaş, aylık, ücret, ek ücret, prim, zam, tazminat, ikramiye, fazla çalışma ücreti, kâr payı ve her ne ad altında olursa olsun yapılan diğer ödemeler ile sosyal hak ve yardımlar kapsamında yapılan bütün ayni ve nakdî ödemelerin bir aylık toplam net tutarının, ilgili kurumun önerisi Devlet Personel Başkanlığının görüşü ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenecek emsali Devlet memuruna ilgili mevzuatında kadrosuna bağlı olarak malî haklar ile sosyal hak ve yardımlar kapsamında yapılması öngörülen ödemelerin bir aylık toplam net tutarını geçemeyeceği, emsal alınacak memur unvanlarının tespitinde, kadro veya pozisyon unvanları ile ifa ettikleri görevler itibarıyla 657 sayılı Kanuna göre girebilecekleri sınıflardaki aynı veya benzer görevlerin aynı veya benzer kadro, unvan veya derecesinin dikkate alınacağı hükme bağlanmıştır.
4. 375 sayılı KHK’nin ek 11. maddesinin birinci fıkrasının 6495 sayılı Kanun’la değiştirilen ve iptali istenilen (ç) bendi 2.8.2013 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
5. Davacının, itiraz konusu kuralın yürürlüğe girmesinden önce, 12.11.2012 tarihli onayla RTÜK’e memur olarak atanmış olması nedeniyle söz konusu kural, bakılmakta olan davada uygulanacak kural niteliği taşımamaktadır.
6. Açıklanan nedenle, itiraz konusu kurala ilişkin başvurunun Mahkemenin yetkisizliği nedeniyle reddi gerekir.
III- HÜKÜM
27.6.1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’ye 11.10.2011 tarihli ve 666 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 1. maddesiyle eklenen ek 11. maddenin birinci fıkrasının, 12.7.2013 tarihli ve 6495 sayılı Kanun’un 73. maddesiyle değiştirilen (ç) bendinin, itiraz başvurusunda bulunan Mahkemenin bakmakta olduğu davada uygulanma olanağı bulunmadığından, bu bende ilişkin başvurunun Mahkemenin yetkisizliği nedeniyle REDDİNE, 5.5.2016 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.
Güncelleme Tarihi: 02 Haziran 2016, 00:00
