Kazanılmış hak aylık seviyelerinin üzerindeki ilk dört derecelerdeki kadrolara atanan Devlet memurları, o derecelere normal şekilde yükselebilmek için gerekli süreleri beklemeden, daha erken zamanda daha yüksek ek gösterge ve mali haklara kavuşabilmektedirler.
657 sayılı Kanunun 68/B maddesi kapsamında gerçekleşen ve torba kadrolara atama olarak da bilinen bu uygulama, aynı unvanda veya başka unvanda atama şeklinde gerçekleşebilmektedir. Bu atamalarla, ilgili memurun aylık maaşında ve ek göstergesinde artış olmasının yanı sıra makam ve temsil/görev tazminatı gibi haklara da kavuşulması mümkün olabilmektedir.
Normal yoldan derece yükselmesi ve torba derecelere atanma
Eğitim durumları, hizmet sınıfları ve kadro unvanları itibariyle belirlenmiş seviyelerden (derece/kademe) memuriyete girenler, normal olarak; üst derecede atanabileceği boş kadro olması, bulunduğu derecede en az 3 yıl ve bu derecenin 3 üncü kademesinde en az 1 yıl bulunmuş olması ve atanacağı kadro görevi için aranan koşullara sahip olması halinde üst dereceye yükselebilmektedirler.
657 sayılı Kanunun 68/B maddesinde yer alan düzenleme ise, ilk dört dereceli kadroların bazılarına, derece yükselmesi yapabilmek için gerekli süreler beklenmeksizin, bazı memurların atanabilmesi imkanı getirmiştir.
Devlet memurlarından birisinin 68/B uygulamasından yararlanabilmesi için;
*Kazanılmış hak aylık derecesinin, atanacağı kadro derecesinden düşük olması gerekiyor.
*Atanacağı kadronun ilk dört derecelerde olması gerekiyor.
*Yükseköğrenim görmüş olması gerekiyor.
*Atanacağı kadronun Eğitim ve Öğretim Hizmetleri ile Sağlık Hizmetleri sınıfları dışındaki hizmet sınıflarında olması gerekiyor.
*Atanacağı kadronun derece ve ek göstergesinin gerektirdiği hizmet süresine sahip olması gerekiyor.
Şartları tutan memurun torba kadroya atanma talebi
Hizmet süresi ve eğitim şartını taşıyan memurlar, bulundukları unvanlarda veya durumlarına uygun başka unvanlı kadrolara (görevde yükselme veya unvan değişikliği suretiyle atanabilecekleri görevlere ait kadrolar hariç) torba kadro uygulaması kapsamında ilk dört derecelere atanabilirler.
Ancak bu atamalarda takdir yetkisi, atamanın yapılacağı kurumdaki atamaya yetkili amire aittir.
Bu itibarla, bulundukları unvana veya durumlarına uygun başka unvanlara ait ilk dört dereceli kadrolara 68/B kapsamında atanabilmek için gerekli şartların tamamına sahip olmak, memurun torba derecelere atanmasını zorunlu kılmamaktadır. Atamaya yetkili amirler, kadro durumu ve hizmet gereklerini de göz önünde bulundurarak, ilk dört dereceli kadrolara 68/B maddesi çerçevesinde atama yapıp yapmamakta ve şartları uyanlar arasından kimi atayacakları konusunda serbesttirler.
Bu çerçevede konuya baktığımızda, gerekli şartları taşıyan memurların kazanılmış hak aylık derecelerinin üzerindeki torba derecelere (aynı unvanda ya da başka unvanlarda) atanmasında;
-Talepte bulunup bulunmadıklarına bakılmayacağını,
-Talepte bulunulmasının, atama yapma konusunda kurumları bağlamayacağı,
-Talepte bulunanların, talepte bulunmamış olanlara göre, atama konusunda herhangi bir avantaj sağlamayacağını,
-Kurumların gerek duymaları halinde, gerekli şartları taşıyanlar arasından (talepte bulunmuş olsun veya olmasın) atama yapabileceğini,
değerlendirmekteyiz.
Öte yandan, Kamu Denetçiliği Kurumunun torba kadrolara atamalarda kurumların takdir yetkisine ilişkin olarak verdiği bir kararda; “idarenin iş ve işlemlerinde kamu yararına ve hizmet gereklerine riayet etmesi, yasal ve makul gerekçeye dayanması, nesnel ve adil olması, eşitlik ve hakkaniyet ölçütlerini gözetmesi hukuk devleti olmanın gereği olup, idarenin yasalarla kendisine tanınan takdir yetkisini bu ilke ve ölçütleri göz önünde tutarak kullanması gerekir.” ifadesi de yer almıştır.
