Kuraklık nedeniyle önemli üretici ülkelerinde düşen zeytinyağı üretimi, Türkiye'nin bu ülkelere yaptığı ihracatı patlatınca iç piyasada fiyatlar artmıştı. Bu gelişme sonrası zeytinyağı ihracatının 3 ay yasaklanmasına ilişkin Ticaret Bakanlığı'ndan ilk açıklama geldi.
“Bolluk döneminde zeytinyağı ihracatımızın katma değerli ve yüksek fiyatlı olmasından memnuniyet duyarız” denilen açıklamada, “Ancak iç tüketimde vatandaşımızın yüksek fiyatla mağdur edilmesine de göz yummayız” ifadelerine yer verildi.
Açıklamada, varili ve dökme zeytinyağının ihracatını kısıtlama kararının, kısa sürede iç piyasadaki yükselmiş fiyatları geriye çekeceği de belirtildi.
'ÜRÜN BAZLI DEĞİŞİKLİK'
İç ticaretteki dengelerin yakından takip edildiğinin belirtildiği açıklamada, “Vatandaşlarımızın ihtiyaç duyduğu her ürüne rahatça ulaşabilmesi ve uygun fiyattan alabilmesi için gerektiğinde ihracat veya ithalatta ürün bazlı değişikliklere gidebilmektedir” denildi.
'İTALYA'YA İHRACATIMIZ 44 KAT ARTMIŞTIR'
“Bu kapsamda son zamanlarda küresel ısınma ve bunun neticesinde Akdeniz havzasındaki baskın kuraklıktan dolayı İspanya ve İtalya başta olmak üzere birçok ülkede zeytin ve zeytinyağı üretimi büyük hasar almış ve küresel ölçekte zeytinyağı fiyatları tavan yapmıştır” denilen açıklama şöyle devam etti:
“Bu durumda bizim zeytinyağı ihracatçılarımız da bu pazardan daha çok pay alabilmek için ihracata hız vermeye başlamışlardı. İhracatımızın artışı bizi memnun etmiştir. 2022/23 sezonu ilk 9 ayında toplam zeytinyağı ihracatımız bir önceki sezonun aynı dönemine göre; miktar bazında yüzde 240 artarak 136,5 bin ton olarak (632 milyon dolar) gerçekleşmiştir.
Kutulu zeytinyağı ihracatımız miktar bazında yüzde 3 artarken, dökme zeytinyağı ihracatımız 5,5 kat, varilli ihracatımız 4 kat artmıştır. İspanyaya ihracatımız 21 kat, İtalyaya ihracatımız ise 44 kat artmıştır.”
'KAYIT VERME İŞLEMİ DURDURULDU'
Hem ihracattaki artış, hem de iç tüketim piyasasında stokçuluk yoluyla ve arz tedariki endişesi gerekçesiyle zeytinyağı fiyatlarının hızla artmaya başlaması ardından, halkın zeytinyağını çok yüksek fiyatlardan tüketmemesi amacıyla 19 Temmuz’da litrede 20 cent fon kesintisi uygulaması getirilmek zorunda kalındığı hatırlatılarak, şöyle denildi:
“İhracatçı üretici ve tüketici kesimlerle yaptığımız istişareler, Tarım ve Orman Bakanlığımız ile düzenli yürüttüğümüz koordinasyon çerçevesinde, 31 Temmuz 2023 tarihinde, yakın gelecekte yeni hasat dönemi başlayıncaya kadar, dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına kayıt verme işlemi durdurulmuştur.
Kutulu ambalajlı katma değeri yüksek zeytinyağı ihracatımızda kısıtlama yoktur.
'FARKLI TEDBİRLER ALINABİLİR'
Önümüzdeki sezonun tablosunu görmek zorundayız. Yeni sezonda Akdeniz’deki kuraklık devam ederse ve zeytin üretimi düşük gelirse, bu durumda zeytinyağı daha da hassas bir ürün olacak ve devletimizin ve ilgili tüm bakanlıkların bu ürünün üretimi ve vatandaşa ulaşması için daha farklı tedbirler alması gerekebilecektir.”
Karar Gazetesi
