Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, temmuz ayında üretici ile market arasındaki fiyat değişimlerini, bu değişimlerin nedenlerini, mazot başta olmak üzere aylık ve yıllık girdi fiyatlarındaki değişimleri ve gıda fiyatlarında yaşanan fiyat artışlarını yaptığı görüntülü basın açıklamasıyla değerlendirdi. Temmuz ayında üretici ile market arasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 390,7 ile elmada olduğunu belirten Bayraktar, “Elmadaki fiyat artışını yüzde 268,6 ile kuru üzüm, yüzde 219,7 ile havuç, yüzde 198,5 ile maydanoz, yüzde 192,1 ile marul, yüzde 185,4 ile kuru incir takip etti. Elma 4,9 kat, kuru üzüm 3,7 kat, havuç 3,2 kat, maydanoz 3 kat, marul ve kuru incir 2,9 kat fazlaya markette satıldı. Üreticide 5 lira olan elma markette 24 lira 53 kuruşa, 25 lira olan kuru üzüm 92 lira 15 kuruşa, 10 lira olan havuç 31 lira 97 kuruşa, 2 lira 66 kuruş olan maydanoz 7 lira 95 kuruşa, 7 lira 17 kuruş olan marul 20 lira 93 kuruşa, 55 lira olan kuru incir 156 lira 97 kuruşa tüketiciye satıldı” açıklamasında bulundu.
'ÜRÜNLERİN YARISINDAN FAZLASINDA FİYAT ARTIŞ GÖRÜLDÜ'
Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak fiyat topladıkları market ürünlerinin, yarısından fazlasında fiyat artışı bulunduğunu açıklayan Bayraktar, “Temmuz ayında markette 37 ürünün 19’unda fiyat artışı, 18’inde fiyat düşüşü görüldü. Markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 56,9 ile sivri biber oldu. Sivri biberdeki fiyat artışını yüzde 28,1 ile maydanoz, yüzde 23,9 ile marul, yüzde 21,3 ile karpuz, yüzde 18,6 ile yeşil fasulye, yüzde 16,7 ile yumurta takip etti. Markette fiyatı en çok düşen ürün ise yüzde 16,8 ile yeşil mercimek oldu. Yeşil mercimekteki düşüşü yüzde 12,4 ile havuç, yüzde 12,1 ile pirinç, yüzde 11,4 ile kuru incir, yüzde 11,1 ile kuru kayısı izledi” ifadelerine yer verdi.
'EN FAZLA FİYAT ARTIŞI KARPUZDA'
Temmuz ayında 29 ürünün 15’inde fiyat artışı, 5 üründe fiyat düşüşü, 9 ürünün fiyatlarında da değişim olmadığını dile getiren Bayraktar, şu şekilde devam etti:
“Temmuz ayında üreticide 29 ürününün 15’inde fiyat artışı olurken, 5’inde fiyat düşüşü görüldü. 9 üründe ise fiyat değişimi olmadı. Temmuz ayında üreticide fiyatı en çok düşen ürün yüzde 39,5 ile yeşil soğan oldu. Yeşil soğandaki fiyat düşüşünü yüzde 24,8 ile domates, yüzde 10 ile marul, yüzde 9,1 ile havuç, yüzde 4,2 ile patates izledi. Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 120,4 ile karpuzda görüldü. Karpuzdaki fiyat artışını yüzde 93,3 ile yeşil fasulye, yüzde 57 ile patlıcan, yüzde 46,4 ile kabak, yüzde 44,5 ile sivri biber takip etti.”
Fiyat değişimlerinin nedeni olarak ani iklim değişiklikleri, aşırı sıcaklar, aşırı yağışlar ve üretimdeki azalmaları işaret eden Bayraktar, öte yandan sıcaklıkların artmasıyla birlikte hasadın erken başlaması birçok sebzede üretimi artırdığını ifade etti. Ürün arzının artmasının da fiyatların düşmesine neden olduğunu açıklayan Bayraktar, bu ürünlerden yeşil soğan, domates, marul, havuç ve patates fiyatları gerilediğini sözlerine ekledi.
Bayraktar, zeytinyağı fiyatlarındaki artışta, talepte yaşanan artışın yanı sıra yağışların yetersiz ve düzensizliğine bağlı olarak zeytin ve zeytinyağı rekoltesinde beklenen düşüşün de etkili olduğunu vurgulayarak, “Dünya piyasalarında görülen zeytin ve zeytinyağı fiyat artışı ülkemizi de etkiliyor. Avrupa’da yaşanan kuraklık nedeniyle zeytin ve zeytinyağı rekoltesinde düşüşler görüldü ve bu durum zeytinyağı ihracatımızı artırdı. Zeytin ve zeytinyağı üreticilerimizin mağdur olmaması ve üretimlerine devam edebilmesi için verilen devlet desteklerinin artırılması büyük önem taşıyor” diye konuştu.
Gübre fiyatlarındaki artışa da değinen Bayraktar, 6 aydır oluşan fiyat düşüşünün ardından haziran ayında yükselmeye başlayan fiyatların Temmuz’da da artmaya devam ettiğini açıkladı. Son bir ayda gübre fiyatlarında yüzde 33’e varan artışlar görüldüğünü sözlerine ekleyen Bayraktar, bu artışların yıllık bazda da fiyat artışı getirdiğini söyledi. Bayraktar, yeni ekim dönemine kısa bir süre kala artan gübre fiyatları karşısında üreticilerin endişe duyduğunu belirterek, üreticilerin bu hasattan kazanacağı parayla başta buğday ve arpa üretimi olmak üzere gübre kullanımının önemli bir girdi maliyeti olduğu ürünler için girdi temin edeceğini dile getirdi.
'MERKEZ'E GÖRE GIDA FİYATLARI ARTIŞLARI DEVAM EDECEK'
Bitkisel ve hayvansal üretimdeki maliyet sorununu çözmeden ve üretimi artırmadan gıda ürünlerindeki enflasyonu çözmenin mümkün olmadığını da söyleyen Bayraktar, “Bu sorun çözülmediği takdirde üreticilerimiz az kazandığı için üretimden vazgeçecek, tüketicilerimiz ise daha pahalıya ürün tüketecektir. Maliyetlerin düşürülmesi için üreticilerimiz tarımsal üretimde kullanılan tüm girdilere makul fiyatlardan ulaşmak zorundadır. Merkez Bankası yayınladığı raporda başta sebze ve meyve olmak üzere gıda fiyatlarında artışın süreceğini belirtiyor. Gıda fiyatları artışlarında en önemli etken olan üretici maliyetleri ürün arzını olumsuz yönde etkiliyor. Gıda ürünlerine karşı artan iç ve dış talebin karşılanıp piyasanın istikrar bulması, fiyat seviyesinin korunması arz sorununun çözümüne bağlıdır” dedi.
Karar Gazetesi
