MEB'den Uzman Öğretmenlikte Son Durum Açıklaması

Kariyer basamaklarında yükselmeye yönelik olarak Anayasa Mahkemesinin iptal ettiği hükümler göz önünde bulundurularak, yeniden uygulayabilmek amacıyla ilgili mevzuatında gerekli değişikliklerin yapılarak sınav açılmasına yönelik çalışmaların başlatılarak en kısa zamanda sonuçlandırılması hakkında Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü 29.06.2011 tarih ve 43477 sayılı yazısıyla aşağıdaki açıklamayı yapmıştır.
 
“1739 ve 657 sayılı Kanunlarda değişiklik yaparak, öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselme uygulamasına imkân sağlayan 5204 sayılı Kanun’un bazı fıkralarının Anayasa Mahkemesinin 21.05.2008 tarihli ve Esas No:2004/83, Karar No:2008/107 sayılı kararı ile iptal edilmiştir. Konunun, Kanun boyutu ile yeniden ele alınması zorunluluğu ortaya çıktığından; Anayasa Mahkemesinin gerekçeli kararı doğrultusunda çalışmalar yapılarak hazırlanan taslak Bakanlığımızın 11.03.2010 tarih ve 14388 sayılı yazımız ile Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğüne gönderilmiştir. Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü söz konusu taslağımızı 2.4.2010 tarihinde TBMM Başkanlığına göndermiş olup, TBMM Genel Kurulu’nda beklemektedir.”
 
MİLLİ EĞİTİM TEMEL KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA
İLİŞKİN KANUN TASARISI
 
 
MADDE 1- 14/6/1973 tarihli ve 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununun 43 üncü maddesinin üçüncü, beşinci ve altıncı fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, Anayasa Mahkemesince iptal edilen dokuzuncu fıkrası aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiş ve sekizinci fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
“Öğretmen adaylarının en az lisans düzeyinde yükseköğrenim görmüş olmaları gerekir.”
“Öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselmede; yükseköğrenim ve lisansüstü eğitim durumu ile öğretmenlikteki kıdem, sicil notu, bilimsel, kültürel, sanatsal ve sportif etkinlikler ve sınav sonucunda alınan puanlar esas alınır. Değerlendirme 100 tam puan üzerinden yapılır. Değerlendirme puanının; %20’sini yükseköğrenim ve lisansüstü eğitim durumu, %5’ini öğretmenlikteki kıdem, %5’ini sicil notu, %20’sini bilimsel, kültürel, sanatsal ve sportif etkinlikler, %50’sini ise sınav puanı oluşturur.
Öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselme sınavının yapıldığı tarihte öğretmen unvanlı kadrolarda bulunmak ve başvurunun yapılacağı son gün itibarıyla; uzman öğretmenlik sınavına katılacaklarda adaylık dönemi hariç olmak üzere öğretmen unvanıyla en az 10 yıl, başöğretmenlik sınavına katılacaklarda uzman öğretmen unvanıyla en az 5 yıl görev yapmış olmak şartları aranır. Sınav 100 puan üzerinden değerlendirilir. Sınavda 70 ve üstü puan alanlar değerlendirmeye alınmaya hak kazanırlar. Değerlendirme sonucunda 50 ve üstü puan alanlar başarılı sayılırlar. Değerlendirme sonucunda başarılı olanlara durumlarına göre uzman öğretmen veya başöğretmen unvanı verilir.”
“Öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselmeye ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığının uygun görüşleri alınarak Milli Eğitim Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle düzenlenir.”
 
MADDE 2- 1739 sayılı Kanunun 45 inci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Öğretmenler, yurt içi yükseköğretim kurumlarından ya da bunlara denkliği kabul edilen yurt dışı yükseköğretim kurumlarından en az lisans düzeyinde mezun olanlar arasından Milli Eğitim Bakanlığınca seçilir.”
 
MADDE 3- 1739 sayılı Kanunun 55 inci maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“IV- Ders kitabı ve eğitim araçları:
MADDE 55-İlköğretim ve ortaöğretim kurumlarında okutulacak ders kitapları ile ders kitabı yerine kullanılacak eğitim araçları Milli Eğitim Bakanlığınca belirlenir.
Ders kitabı dışındaki eğitim araçları, okul yönetimlerince programların uygulanmasına katkıları yönünden değerlendirilerek kullanımları hakkında karar verilir.
Özel kesimce hazırlanarak incelenmek üzere Milli Eğitim Bakanlığına gönderilen ders kitapları ücret karşılığı incelenir.
Ders kitaplarının başvurusu, incelenmesi ve kabulü ile Milli Eğitim Bakanlığınca satın alınacak, Bakanlığa hibe edilecek ve proje kapsamında hazırlanacak yazılı veya elektronik ortamdaki eğitim araçları ve özel kesimce hazırlanacak diğer basılı eğitim araçlarının incelenmesi ve değerlendirilmesi ile ilgili usul ve esaslar Milli Eğitim Bakanlığınca çıkartılan yönetmelikle düzenlenir.”
 
 
MADDE 4- 1739 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 3- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte öğretmen olarak görev yapanlardan en az lisans düzeyinde yükseköğretim mezunu olmayanların kazanılmış hakları saklıdır.”
 
MADDE 5- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
 
MADDE 6- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 
 
 
GENEL GEREKÇE
 
Öğretmenlerin meslekî ve kişisel gelişimlerini ve bu suretle öğrencinin daha kaliteli öğrenim görmesini sağlamak için 30/6/2004 tarihli ve 5204 sayılı Kanunla 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununda değişiklik yapılarak öğretmenlik mesleği, adaylık döneminden sonra “öğretmen”, “uzman öğretmen” ve “başöğretmen” kariyer basamakları şeklinde yapılandırılmıştır. Bu yapılandırma ile öğretmenlere başarıları, üretkenlikleri ve verimlilikleri esas alınarak mesleklerinde yükselme imkân ve fırsatı sunulmuştur.
 
            Ancak Anayasa Mahkemesinin 21/5/2008 tarihli ve E. 2004/83, K. 2008/107 sayılı Kararı ile 5204 sayılı Kanunla getirilen bazı hükümler Anayasaya aykırı görülerek iptal edilmiş ve iptal kararının Resmi Gazetede yayımlandığı tarih olan 18/3/2009 tarihinden itibaren bir yıl sonra yürürlüğe girmesi öngörülmüştür.
           
Tasarı ile; öğretmenlik mesleğinin uluslararası standartlarda gerçekleştirilmesi ve buna bağlı olarak öğrenimin kalitesinin arttırılması amacıyla getirilen öğretmenlik mesleğindeki kariyer sistemine ilişkin hükümler Anayasa Mahkemesinin yukarıda anılan Kararı çerçevesinde yeniden düzenlenmektedir.
           
Ayrıca Tasarıda; ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarında kullanılacak ders kitaplarının yanı sıra eğitim araçlarının da Milli Eğitim Bakanlığınca belirlenmesi gerektiğine yönelik Anayasa Mahkemesinin 15/5/2008 tarihli ve E. 2004/1, K. 2008/106 sayılı Kararı da dikkate alınarak bu hususta da düzenleme yapılmıştır. 
 
MADDE GEREKÇELERİ
 
MADDE 1-Madde ile; 1739 sayılı Kanunun 43 üncü maddesinde değişiklik yapılmaktadır. Bu çerçevede;
- Mevcut düzenlemede öğretmenlerin yükseköğrenim görmelerinin esas olduğu belirtilmekte, ancak hangi düzeyde yükseköğrenim mezunu olanların öğretmenliğe alınabileceği konusunda net bir hüküm bulunmamaktadır. Öğretmenliğe kaynak teşkil eden yükseköğretim programlarının öğretim süresinin lisans düzeyine yükseltilmiş olduğu hususu da dikkate alınarak öğretmen olarak atanacakların en az lisans mezunu olanlar arasından seçilmesine imkan sağlayacak şekilde düzenleme yapılmıştır.
- Öğretmenlerin niteliklerine önemli ölçüde olumlu katkı sağladığı düşünülen yüksek lisans ve doktora eğitimi ile ilgili etkinliklerin teşvik edilmesini sağlamak üzere bunların kariyer basamaklarında yükselmedeki etkileri %20’de tutulmakta; kıdem ve sicilin değerlendirilmedeki oranları ise %5’e düşürülmektedir.
- Öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselme uygulamasının temel amacının, öğretmenlerin günümüzde geçerli olan bilgileri öğrencilere aktarabilmeleri için değişim ve gelişmeleri izlemelerinin sağlanması olduğu dikkate alınarak, öğretmenlerin eğitimlerini tamamladıkları tarihlerdeki bilgi birikimi ile sınırlı kalmamaları bakımından bütün öğretmenlerin öncelikle sınava girmeleri zorunlu hâle getirilmekte, değerlendirme sürecine yönelik olarak belirli bir standardın yakalanması için kıdem, sicil, lisansüstü eğitim, etkinlikler ve sınavın oluşturduğu değerlendirme barajı %50 olarak belirlenmektedir. Lisansüstü eğitime dayalı sınav muafiyetine son verilmektedir. Sınav barajı %70’e çıkarılarak bu amacın gerçekleştirilmesine katkısının arttırılması hedeflenmektedir. Anayasa Mahkemesinin iptal gerekçeleri de dikkate alınarak öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselme sınavına katılacaklar için öngörülen en az hizmet süreleri Kanun ile belirlenmekte ve bu belirlemede meslekte belli bir tecrübe, anlayış ve vizyon kazanmış olunması dikkate alınmaktadır.
- Öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselme sürecine yönelik diğer hususların, Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığının uygun görüşleri alınarak yönetmelikle düzenleneceği hüküm altına alınmaktadır.
MADDE 2- 1739 sayılı Kanunun mevcut 43 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında, öğretmenlerin yükseköğrenim görmelerinin esas olduğu belirtilmekte; ancak, hangi düzeyde yükseköğretim mezunu olanların öğretmenliğe alınabileceği konusunda bir netlik bulunmamaktadır. Eğitim ve öğretimin temel değeri olan öğretmenlerin en az lisans düzeyinde öğrenim görmüş adaylar arasından atanması, eğitim ve öğretimin niteliğinin yüksek tutulması bakımından gerekli görülmektedir. Madde ile; 43 üncü maddede yapılan değişiklik paralelinde 45 inci maddede de düzenleme yapılmaktadır.
MADDE 3- 1739 sayılı Kanunun 55 inci maddesinin birinci fıkrasının Anayasa Mahkemesinin 15/5/2008 tarihli ve E. 2004/1, K. 2008/106 sayılı Kararı ile iptal edilmesi nedeniyle madde yeniden düzenlenmektedir.
Madde ile; ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarında okutulan ders kitaplarının yanı sıra ders kitabı yerine kullanılacak eğitim araçlarının da Milli Eğitim Bakanlığınca belirleneceği hüküm altına alınmaktadır.
MADDE 4-Madde ile; 1739 sayılı Kanuna bir geçici madde eklenerek halen görev yapmakta olan iki ve üç yıllık yüksekokul mezunu öğretmenlerin kazanılmış haklarının korunması öngörülmektedir.
MADDE 5-Yürürlük maddesidir.
MADDE 6-Yürütme maddesidir.




Güncelleme Tarihi: 19 Temmuz 2011, 00:00