Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç, kasımda Türkiye'de ilk kez, yükseköğretimle ilgili çeşitli güncel konu ile sorunların tartışılacağı ve uzlaşı sağlanan tekliflerin YÖK'e iletileceği 1. Yükseköğretim Şurası düzenleneceğini belirterek, "Şuranın amacı, Türk yükseköğretim sistemini 2023'e hazırlamak." dedi.
Saraç, YÖK Başkanlığında düzenlediği basın toplantısında, yükseköğretimin dinamik süreçlere sahip olduğunu söyledi.
Küreselleşen dünyada yükseköğretim alanında köklü değişimler gözlemlendiğini anlatan Saraç, bu konuda ülkeler arasında yoğun rekabet yaşandığına dikkati çekti.
Dinamik karakterinden dolayı eğitimle ilgili amaçlar, programlar, yöntemler, araçlar ve teknolojilerin sürekli değiştiğine işaret eden Saraç, "Söz konusu değişimlerin en yoğun yaşandığı alanlardan birisi olması dolayısıyla yükseköğretim sistemimizi, sadece bugünün ihtiyaçlarına cevap veren değil, geleceğin toplumsal ihtiyaçlarını da gözeten bir yapıya dönüştürmek durumundayız. Bu dönüşümü de bilim temelinde, geniş mutabakat zemininde gerçekleştirmek gerekmektedir." ifadelerini kullandı.
Genel olarak eğitim sistemi ve yükseköğretimin toplumun bütün kesimlerini ilgilendirdiğini, ülke için de yükseköğretimin, nitelikli bilginin üretildiği, bunun toplum yararına sunulduğu en stratejik alanlardan olduğunu vurgulayan Saraç, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Dolayısıyla böylesine önemli bir sistemi ilgilendiren konu ve sorunların, bütün paydaşların katılımıyla müzakere edilmesini çok önemsiyoruz. Böylesi bir ihtiyaçtan dolayı Yükseköğretim Şurası'nı yapmaya karar verdik. Şurada toplumun çeşitli kesimlerinden temsilcilerin katılımıyla gündemin belirlenmesi yine söz konusu temsilcilerle öne çıkan konuların müzakere edilmesi ve YÖK'e yol haritası sunulması çok önemlidir. Yükseköğretim Şurası, bu amacı gerçekleştirmek için düzenlenecektir."
Şuranın bir alanla ilgili oluşturulan danışma kurulunu ve en geniş katılımlı toplantıyı ifade ettiğini dile getiren Saraç, şuralarda, ilgili alanda politika yapıcı, karar verici ve uygulamacılara dönük tavsiye niteliğinde kararlar alındığını hatırlattı.
"Bu yönüyle şuralar, alanlara ilişkin birer politika oluşturma aracı olarak görülebilir. Şuranın amacı, Türk yükseköğretim sistemini 2023'e hazırlamaktır." diyen Saraç, şöyle konuştu:
"Yükseköğretim Kurulu olarak ülkede ilk defa, yükseköğretimle ilgili çeşitli güncel konu ve sorunların tartışılacağı ve uzlaşı sağlanan tekliflerin YÖK'e iletileceği 1. Yükseköğretim Şurası yapılacak. İlgili bütün paydaşlara YÖK tarafından düzenlenecek şuraya dair ön bilgilerin ve öneri, taleplerinin yer aldığı bir yazı yolluyoruz. Katkılarını beklediğimiz kurumların başında üniversiteler, TÜBITAK, ÖSYM, TÜBA, Kalite Kurulu gibi yükseköğretimle doğrudan ilgili kurumların yanı sıra ilgili bakanlıkların, TBMM'de ilgili komisyonlardaki partilerin, Mesleki Yeterlilik Kurumu ile sanayi ve ticaret odalarının üst kuruluşlarının, meslek odaları ve derneklerinin, üye sayısı en fazla olan üç eğitim sendikasının temsilcileri de yer alacaktır. Görüşülecek başlıklarda geniş mutabakat arayan ve hemen hayata geçirilecek somut önerilerin çıkacağı bir şura olmasını planlıyoruz."
Şura gündemi paydaşlarla belirlenecek
İlgili kamu kurum ve kuruluşlarıyla çeşitli mesleki kuruluşların üst düzey yöneticilerine hitaben yazdıkları yazıya ilişkin Saraç, "Yazıda, YÖK'ün uzun zamandır üzerinde çalıştığı konulardan birisinin de paydaşların katılımıyla ülkemizde ilk kez bir Yükseköğretim Şurası düzenlenmesinin olduğunu belirttik ve kasımda geniş katılımlı yapılacak 1. Yükseköğretim Şurası'nın gündeminin söz konusu kurum ve kuruluşlardan gelecek önerilere göre şekilleneceğini ifade ettik." bilgisini verdi.
YÖK Başkanı Saraç, "Şuranın yükseköğretime dair tasarım, taslak, entelektüel yaklaşım ve vizyonların, ideolojik temelli kısır tartışmaların değil kısa zamanda hayata geçirilebilecek ve sistemde hissedilebilir iyileştirmeleri tetikleyecek geniş mutabakatların filizleneceği bir zemin olmasının tercih ediyoruz. Yükseköğretimle ilgili ele alınabilecek ve tartışılabilecek konuların çok olmasına karşılık ülkemiz için öncelikli konu ve sorunlar arasından bir tercih yaparak sınırlı sayıda konu başlığının ayrıntılı tartışılması ve sonuç üretilmesini özellikle tercih ediyoruz." şeklinde konuştu.
Görüşülmesi planlanan ana başlıklar ve alt tartışma konuları
Saraç, paydaşlar tarafından şurada gündem konusu olarak pek çok alt başlığın gündeme getirilebileceğini belirterek, şu bilgileri verdi:
"Yükseköğretimle ilgili güncel tartışmalar, kurumsal yapı, süreç, kültür ve iklim gibi ana başlıklar altındaki; yükseköğretimin organizasyonu ve yönetimi, yükseköğretime erişim ve dezavantajlı gruplar, yükseköğretimde kalite ve akreditasyon, esneklik ve çeşitlilik, hesap verebilirlik ve şeffaflık, bilimsel özgürlük ve idari özerklik, eğitim ileöğrenme ortamları ve yöntemleri, uzaktan eğitim ve dijital dönüşüm, açık bilim ve açık erişim, akademide liyakat ve ehliyet, akademik liderlik, uluslararasılaşma, eğitim, araştırma, bilim ve meslek ahlakı..."
Tasnif edilip değerlendirilen önerilerin YÖK'ün internet sayfasında askıya çıkarılacağına değinen Saraç, "Böylece yapılan öneriler ve geri bildirimler doğrultusunda şura gündemine nihai şekli verilecektir. Yani şuranın gündemini de katılımcı bir anlayışla belirlemeyi planladık." dedi.
"Şura, yeni YÖK'ün yükseköğretimde katılımcılık ilkesinin bir tezahürü"
Saraç, YÖK'ün yükseköğretimle ilgili kendisine yasalarla verilen görev ve sorumlulukların bilincinde olduğunu, daimi tekamül anlayışıyla bir plan ve felsefi bakış içinde hareket ettiğini, sistemin gelişmesine akademik ve idari açıdan liderlik yapmaya çalıştığını söyledi.
Yeni YÖK'ün eğitim kurumlarının, topluma ait ve topluma hizmet için var olduğu düşüncesini benimsediğini, bu anlayışla "yükseköğretimde yetki devri", "gücün paylaşılması", "birlikte yönetim" gibi kavramlara önem verdiğini ve buna dönük bazı mevzuat düzenlemeleri ile yetki devri süreçlerini sürdürdüğünü ifade eden Saraç, "Şura, Yeni YÖK'ün yükseköğretimde katılımcılık ilkesinin bir tezahürü." dedi.
1. Yükseköğretim Şurası, Türk yükseköğretiminde en geniş çerçevede katılımcılığı arayacak
Saraç, yükseköğretimde geniş bir mutabakatla daha iyiyi arayan bir süreç olmasını arzu ettiklerini belirterek, "1. Yükseköğretim Şurası, aynı zamanda yükseköğretim tarihimizde en geniş çerçevede katılımcılığı arayan ilk girişim olacaktır. Tüm paydaşların katkıları şuranın başarısı için çok önemlidir ve tüm paydaşları bu sürece katkı sağlamaya çağırıyoruz." diye konuştu.
Şuranın hazırlıklarının paydaşlardan görüşlerin toplanmasıyla başlayacağını aktaran Saraç, şunları kaydetti:
"Paydaşlarımızdan 27 Temmuz 2021'e kadar görüşlerini bildirmelerini istedik. Toplanan bu görüşler tasnif edilerek askıya çıkarılacak. İlgili tüm tarafların ileteceği görüşler sonunda şuranın gündemi belirlenecek ve farklı oturumlarda gündem maddeleri tartışıldıktan sonra konulara ilişkin tekliflerin değerlendirilmesi ve hayata geçirilmesi için YÖK Genel Kuruluna sunulacak."
Saraç, şuranın kasımın ilk haftasında Ankara'da yapılmasının planlandığını da bildirdi.
"Üç aşamaya kaliteli eksenli olmak üzere yaklaşılmasını önemsiyoruz"
Saraç, açıklamalarının ardından basın mensuplarının sorularını yanıtladı.
Paydaşların dışında YÖK olarak şuranın ana gündeminin ne olmasını beklediklerinin sorulması üzerine Saraç, yükseköğretimde kaliteye önem verdiklerini ve bu sebeple "girdi", "süreç" ve "çıktı" olmak üzere üç aşamanın çok önem taşıdığını dile getirdi.
Birinci aşamada yükseköğretime erişim noktasındaki girdilerin, ikinci aşamada eğitim öğretim süreçlerinin takibinin ve buradaki kriterlerin yükseltilmesinin, üçüncü aşamada da diplomaların daha değerli hale getirilmesinin ve toplum nezdinde yükseltilmesinin önemine işaret eden Saraç, "Bu üç aşamaya kaliteli eksenli olmak üzere yaklaşılmasını önemsiyoruz." dedi.
Saraç, bir soru üzerine, şurada somut sonuçları hemen gündeme alıp düzenlemeleri ortaya koyacaklarını kaydetti.
YÖK Başkanı Yekta Saraç, bu üç aşamaya ilişkin daha önce yükseköğretim sisteminde uygulanmamış birtakım süreçlerin başlatılacağını bildirdi.
