Son dakika: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası faiz kararı piyasalarda merakla bekleniyordu. TCMB Para Politikası Kurulu (PPK) son toplantısında haftalık repo faizi yüzde 14,00 seviyesinden yüzde 13,00 seviyesine indirmişti. TCMB Merkez Bankası bu ay ise 100 baz puan düşürerek faizleri yüzde 12,00 seviyesine çekti. Dolar/TL ise, Merkez Bankası'nın faiz kararının ardından tarihi zirvesini yeniledi ve 18,40'ın üzerini test etti.
Son dakika: Merkez Bankası faiz kararı için vatandaşlar "2022 Eylül ayı Merkez Bankası faiz kararı açıklandı mı, ne zaman açıklanacak?" sorularına yanıt aramaya başlarken beklenen haber geldi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası faizleri 100 baz puan indirerek yüzde 12,00 seviyesine çekti. Ekonomistlerin bu ayki karara ilişkin beklentisi faizlerin sabit bırakılması olmuştu. Ancak 50 baz puanlık indirim olasılığı da piyasalarda beklenti dahilindeydi.
DOLAR/TL'DE YENİ ZİRVE
Merkez Bankası'nın faiz indirme kararının ardından Türk Lirası'nın dolar karşısındaki değer kaybı hızlandı. Dolar/TL, tarihi zirvesini 18,40'ın üzerine taşıdı. Euro/TL ise 18,20'yi aştı. 100 baz puanlık faiz indiriminin açıklandığı ilk dakikalarda Dolar/TL 18,40'ın üzerini test etti. Daha sonra gelen satışlarla 18,36'ya kadar geriledi.
TL, geçen ay yapılan faiz indiriminin ardından dolar karşısında yüzde 2'ye yakın değer kaybetmişti. Türk Lirası, nisan sonundan beri yüzde 19'a yakın, yılbaşından beri yüzde 28'e yakın, son bir yılda ise yüzde 54 kayıp yaşadı. TL, geçen yıl da yüzde 40'ın üzerinde değer kaybı yaşamıştı.
TCMB karar metninde “finansal koşulların destekleyici olmasının önemine” vurgu yaptı. PPK’nın bugünkü karara ilişkin açıklamasında, “Kurul, parasal aktarım mekanizmasının etkinliğini destekleyecek araçlarını güçlendirmeye devam edecektir” denildi. Açıklamada, “Değerlendirme süreçleri tamamlanan kredi, teminat ve likidite politika adımları para politikası aktarım mekanizmasının etkinliğinin güçlendirilmesi için kullanılmaya devam edilecektir” ifadeleri yer aldı.
AĞUSTOS’TA SÜRPRİZ İNDİRİM
TCMB, bu yıl Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran ve Temmuz aylarında beklentilere paralel olarak faizde herhangi bir değişikliğe gitmemişti. Ancak banka, geçtiğimiz ay haftalık repo faizinin yüzde 14,00 seviyesinde sabit bırakılacağı beklentisine karşın 100 baz puanlık indirim kararı almış ve yüzde 13 seviyesine çekmişti.
PPK METNİNDE ŞU İFADELER YER ALDI:
Jeopolitik risklerin dünya genelinde iktisadi faaliyet üzerindeki zayıflatıcı etkisi artarak sürmektedir. Önümüzdeki döneme ilişkin küresel büyüme tahminleri aşağı yönlü güncellenmeye devam etmekte ve resesyonun kaçınılmaz bir risk faktörü olduğu değerlendirmeleri yaygınlaşmaktadır. Türkiye’nin geliştirdiği stratejik nitelikte çözüm araçları sayesinde temel gıda başta olmak üzere bazı sektörlerdeki arz kısıtlarının olumsuz etkileri azaltılmış olsa da uluslararası ölçekte üretici ve tüketici fiyatlarının artış eğilimi sürmektedir. Yüksek küresel enflasyonun, enflasyon beklentileri ve uluslararası finansal piyasalar üzerindeki etkileri yakından izlenmektedir.
Bununla birlikte, gelişmiş ülke merkez bankaları artan enerji fiyatları ve arz-talep uyumsuzluğu ile işgücü piyasalarındaki katılıklara bağlı olarak enflasyonda görülen yükselişin beklenenden uzun sürebileceğini vurgulamaktadırlar. Ülkeler arasında farklılaşan iktisadi görünüme bağlı olarak gelişmiş ülke merkez bankalarının para politikası adım ve iletişimlerinde ayrışma devam etmektedir. Finansal piyasalarda artan belirsizliklere yönelik merkez bankaları tarafından geliştirilen yeni destekleyici uygulama ve araçlarla çözüm üretme gayretlerinin sürdüğü gözlenmektedir.
2022’nin ilk yarısında güçlü bir büyüme gözlemlenmiştir. Temmuz başından bu yana öncü göstergeler zayıflayan dış talebin etkisiyle büyümede bir yavaşlamaya işaret etmektedir. İstihdam kazanımları benzer ekonomilere göre daha olumlu seyretmektedir. Özellikle istihdam artışına katkı veren sektörler dikkate alındığında büyüme dinamiklerinin yapısal kazanımlarla desteklenmekte olduğu görülmektedir. Büyümenin kompozisyonunda sürdürülebilir bileşenlerin payı artarken, turizmin cari işlemler dengesine beklentileri aşan güçlü katkısı devam etmektedir. Bunun yanında, enerji fiyatlarındaki yüksek seyir ve ana ihracat pazarlarının resesyona girme olasılığı cari denge üzerindeki riskleri canlı tutmaktadır. Cari işlemler dengesinin sürdürülebilir seviyelerde kalıcı hale gelmesi, fiyat istikrarı için önem arz etmektedir. Kredilerin büyüme hızı ve erişilen finansman kaynaklarının amacına uygun şekilde iktisadi faaliyet ile buluşması yakından takip edilmektedir. Ayrıca, son dönemde belirgin şekilde açılan politika-kredi faizi makasının ilan edilen makroihtiyati tedbirlerin katkısı ile geldiği denge yakından takip edilmektedir. Kurul, parasal aktarım mekanizmasının etkinliğini destekleyecek araçlarını güçlendirmeye devam edecektir.
Enflasyonda gözlenen yükselişte; jeopolitik gelişmelerin yol açtığı enerji maliyeti artışlarının gecikmeli ve dolaylı etkileri, ekonomik temellerden uzak fiyatlama oluşumlarının etkileri, küresel enerji, gıda ve tarımsal emtia fiyatlarındaki artışların oluşturduğu güçlü negatif arz şokları etkili olmaya devam etmektedir. Kurul, sürdürülebilir fiyat istikrarı ve finansal istikrarın güçlendirilmesi için atılan ve kararlılıkla uygulanan adımlar ile birlikte, küresel barış ortamının yeniden tesis edilmesiyle dezenflasyonist sürecin başlayacağını öngörmektedir. Bununla birlikte, üçüncü çeyreğe ilişkin öncü göstergeler azalan dış talebin etkisiyle iktisadi faaliyette ivme kaybının devam ettiğine işaret etmektedir. Küresel büyümeye yönelik belirsizliklerin ve jeopolitik risklerin arttığı bir dönemde sanayi üretiminde yakalanan ivmenin ve istihdamdaki artış trendinin sürdürülmesi açısından finansal koşulların destekleyici olması önem arz etmektedir. Bu çerçevede Kurul, politika faizinin 100 baz puan düşürülmesine karar vermiş, mevcut görünüm altında güncellenen politika faiz düzeyinin yeterli olduğunu değerlendirmiştir. Fiyat istikrarının sürdürülebilir bir şekilde kurumsallaşması amacıyla TCMB’nin tüm politika araçlarında kalıcı ve güçlendirilmiş liralaşmayı teşvik eden geniş kapsamlı bir politika çerçevesi gözden geçirme süreci devam etmektedir. Değerlendirme süreçleri tamamlanan kredi, teminat ve likidite politika adımları para politikası aktarım mekanizmasının etkinliğinin güçlendirilmesi için kullanılmaya devam edilecektir.
TCMB, fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden güçlü göstergeler oluşana ve orta vadeli yüzde 5 hedefine ulaşıncaya kadar elindeki tüm araçları liralaşma stratejisi çerçevesinde kararlılıkla kullanmaya devam edecektir. Fiyatlar genel düzeyinde sağlanacak istikrar, ülke risk primlerindeki düşüş, ters para ikamesinin ve döviz rezervlerindeki artış eğiliminin sürmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla makroekonomik istikrarı ve finansal istikrarı olumlu etkileyecektir. Böylelikle, yatırım, üretim ve istihdam artışının sağlıklı ve sürdürülebilir bir şekilde devamı için uygun zemin oluşacaktır.
MYNET